Το χρέος και η καταραμένη δόση!...

Το φάντασμα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους ξανάρχισε να πλανάται στους διαδρόμους των Βρυξελλών - το φάντασμα αυτό γεννήθηκε κανά χρόνο πριν, όταν το κούρεμα από 26% ξεπέρασε το 50%, προκειμένου το χρέος να γίνει βιώσιμο το ... έτος 2020 (όταν όλες οι βραχυπρόθεσμες προβλέψεις είχανε πέσει έξω παταγωδώς)! Βέβαια, με όρους ύφεσης και μελετώντας τα πρόσφατα στοιχεία για το ΑΕΠ που έδωσε η Στατιστική Υπηρεσία στη δημοσιότητα, η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη -κι ας μην την πρόβλεψε κανείς χρυσοπληρωμένος οικονομολόγος της κακιάς ώρας της τρόικας στο Μνημόνιο Ι - εκτός αν πιστέψουμε τις συνωμοσιολογικές θεωρίες. Η ύφεση από -2,8% στο Β τρίμηνο του 2010, εκτινάχθηκε στο -6,6% στο Γ τρίμηνο, για να φθάσει στο -9,0% στο Δ τρίμηνο του 2010 και να παραμείνει σε επίπεδα του 6-8% μέχρι σήμερα: -7,2% στο Γ τρίμηνο του 2012 σε σταθερές τιμές και -8,1% σε τρέχουσες (αρνητικός αποπληθωριστής ΑΕΠ).
Και αναφέρουμε την ύφεση σε τρέχουσες τιμές, γιατί αυτή είναι που επηρεάζει το λόγο δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ (βιωσιμότητα χρέους), αλλά και το λόγο έλλειμμα/πλεόνασμα προς ΑΕΠ (δημοσιονομική προσαρμογή).
Η τρόικα, αφού με τα οικονομικά μέτρα που επέβαλε, προκάλεσε σημαντική συμπίεση στο ΑΕΠ της χώρας, τώρα κόπτεται για τη βιωσιμότητα του χρέους! Το οποίο, ίσως για πρώτη φορά, μειώθηκε μέσα σε ένα τρίμηνο, σύμφωνα με το υπ'αριθμ. 67 Δελτίο Δημοσίου Χρέους, και διαμορφώθηκε σε 303,508 δισ. ευρώ στις 30/9 από 303.527 δισ.ευρώ στις 30/6, με ελαφρώς αυξημένα μάλιστα (κατά 37 εκατ. ευρώ) ταμειακά διαθέσιμα. Με ΑΕΠ αντίστοιχης περιόδου ίσο με 197,088 δισ.ευρώ, το δημόσιο χρέος της κεντρικής Κυβέρνησης φθάνει αυτή τη στιγμή το 154% του ΑΕΠ (σε όρους Γεν.Κυβέρνησης αυτό είναι ελαφρώς μειωμένο). Εδώ, βέβαια, περιλαμβάνονται τα 25 δισ.ευρώ που δόθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών κατά το προηγούμενο τρίμηνο (βλ. υπ'αριθμ. 66 Δελτίο Δημοσίου Χρέους), που σημαίνει ότι δημόσιο χρέος ίσο με 12,6% που βαραίνει τις πλάτες όλων των Ελλήνων, προέρχεται από χρήματα που έχουν δοθεί για τη στήριξη των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών, οι οποίες, παρεμπιπτόντως, συνεχίζουν να δανείζονται με επιτόκιο 1% από την ΕΚΤ και να δανείζουν το ελληνικό κράτος με 4,5% μέσω των εκδόσεων εντόκων γραμματίων αφενός, αφετέρου τους πολίτες με 10-20% μέσω των επιτοκίων που επιβάλλουν στα καθυστερημένα καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες...
Μάλιστα, από την πολυαναμενόμενη και καταραμένη συνάμα δόση των 44 δισ. ευρώ, που αναμένεται να έρθει σε κανά δυο εβδομάδες, ακόμα 25 δισ. ευρώ θα πάνε για τις ανάγκες των Τραπεζών (σύνολο 50 δισ. ευρώ ή 25% του ΑΕΠ). Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία εν όψει της συζήτησης για νομοθέτηση μέτρων ελάφρυνσης των δανειοληπτών, όπου ακούγονται κάτι ιδέες, οι οποίες δεν προκαλούν, βέβαια, ελάφρυνση, αλλά ισόβια δέσμευση των πολιτών έναντι των Τραπεζών, αφού θα πληρώνουν εσαεί μόνο τόκους, ενώ το κεφάλαιο που τους παράγει θα παραμένει ανεξόφλητο. Το ωραίο είναι ότι έτσι οι Τράπεζες απαλλάσσονται και από την πληρωμή των χαρατσιών στην ακίνητη περιουσία, αφού αυτά τα πληρώνει ο χαρούμενος ιδιοκτήτης (ο οποίος πληρώνει τώρα και χαράτσι και δόση δανείου). Έχουμε γράψει και παλαιότερα ότι αν δεν μειωθούν δραστικά τα επιτόκια των ήδη χορηγηθέντων δανείων με αναδρομική ισχύ μάλιστα καταρχάς και στη συνέχεια κατά περίπτωση και τα κεφάλαια που έχουν χορηγηθεί σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις (π.χ. κατά 25%, όσο είναι και η συμμετοχή του ποσού που θα έχει δοθεί για τη στήριξη των τραπεζών), το πρόβλημα δεν πρόκειται να λυθεί.
Τελικά, τόσος ντόρος έγινε για την καταραμένη δόση, αλλά τελικά η χρεωκοπία ήταν τόσο πιθανή, όσο η εκπλήρωση της προφητείας των Μάγια για τις 21/12... Άραγε, τη χρειαζόμαστε στ' αλήθεια αυτή τη δόση; Μια καλή ιδέα που ακούστηκε από τους καλούς δανειστές μας είναι η επαναγορά σε χαμηλές τιμές εντός τμήματος του δημόσιου χρέους από τη δευτερογενή αγορά. Αυτό, σε συνδυασμό με την περίφημη απαλλαγή του δημόσιου χρέους από τις κεφαλαιακές ανάγκες των Τραπεζών (που υποτίθεται ότι θα ίσχυε για την περίπτωση της Ισπανίας μόνο), καθώς και με το κούρεμα των δανείων του επίσημου τομέα (ευρωπαϊκά κράτη και τράπεζες και ΕΚΤ) σε όρους παραίτησης κερδών ή και μείωσης των επιτοκίων, θα μπορούσε να κάνει το ελληνικό χρέος βιώσιμο. Υπό τον όρο ότι η ελληνική κοινωνία θα αντέξει τον φετινό χειμώνα και υπό την προϋπόθεση καταπολέμησης της ανεργίας, που είναι αυτή τη στιγμή μακράν το σημαντικότερο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας.

Ναι στα μέτρα (τ' ανεφάρμοστα)!

Για ακόμη μία φορά (πολλοστή τα τελευταία δύο χρόνια) τίθεται το δίλημμα: Μνημόνιο, ή χρεωκοπία; Μόνο που αυτή τη φορά, κάτι φαίνεται να έχει αλλάξει: Σύμφωνα με τo Μηνιαίο Δελτίο των Στοιχείων Γενικής Κυβέρνησης για το Μήνα Σεπτέμβριο, συνεχίζει να υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα στο 9μηνο ίσο με 1,2 δισ. ευρώ (0,5% του ΑΕΠ), ενώ το ισοζύγιο της Γεν.Κυβέρνησης (με βάση το οποίο κρίνεται η επίτευξη του στόχου για το έλλειμμα) βρίσκεται σχεδόν σταθεροποιημένο στα 9,69 δισ. ευρώ (5% του ΑΕΠ). Μάλιστα, η τάση και για τα δύο κρίσιμα αυτά μεγέθη είναι μάλλον βελτίωσης, αν όχι σταθεροποίησης, αλλά σε κάθε περίπτωση θεωρείται απίθανο τους επόμενους 3 μήνες να ανατραπεί σε τέτοιο βαθμό η εκτέλεση του προϋπολογισμού, ώστε να μην "πιάσουμε" τους στόχους για το 2012. Οι στόχοι αυτοί για φέτος, σύμφωνα με το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού (για το 2013) είναι πρωτογενές έλλειμμα 2,4 δισ. ευρώ και ισοζύγιο 13 δισ. ευρώ περίπου, που σημαίνει ότι κατά το εναπομείναν τρίμηνο θα πρέπει να φορτώνεται κάθε μήνας με 1 δισ. ευρώ, το οποίο είναι μάλλον απίθανο, δεδομένου ότι κάθε μήνας που περνάει το ισοζύγιο είναι ελαφρά πλεονασματικό. Μπορεί, λοιπόν, κάποιος να μας εξηγήσει πού βασίζεται η παραπάνω πρόβλεψη;
Το ενδιαφέρον, όμως, είναι ότι η πέρα από κάθε προσδοκία εκτέλεση του Προϋπολογισμού πέρασε στα ψιλά (πλην των αναλυτών της Alpha Bank, σύμφωνα με το εβδομαδιαίο δελτίο που δημοσιεύεται κάθε Παρασκευή), ενώ αντίθετα ιδιαίτερος ντόρος έγινε στα ΜΜΕ για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου, που έφτασαν τα 8,3 δισ. ευρώ (+220 εκατ. σε ένα μόλις μήνα). Όπως και να'χει, ακόμα και με την εσωτερική στάση πληρωμών του Δημοσίου, ο προϋπολογισμός εκτελείται με επιτυχία και το ζήτημα είναι κατά πόσο η Κυβέρνηση μπορεί να πετάξει έξω με τις κλωτσιές την τρόικα, όταν αυτή προβάλλει παράλογες απαιτήσεις (π.χ. για τα εργασιακά, ή στον τρόπο ψήφισης των μέτρων), και όταν αυτή παίζει το χειρότερο παιχνίδι καθυστερήσεων, εκβιάζοντας με θετική Έκθεση για την αποδέσμευση της επόμενης δόσης των 31 + δισ.ευρώ. Ή μήπως τελικά είναι εξυπνότερο να κάνουμε το κορόιδο και να "κοιμίσουμε" την τρόικα, ψηφίζοντας πανηγυρικά τα όποια λογικά ή παράλογα μέτρα, προκειμένου να εκταμιευτεί η δόση, και στη συνέχεια ο,τιδήποτε παράλογο να αρχίζει να ξηλώνεται με έναν από τους παρακάτω τρόπους:

• με καθυστέρηση στην έκδοση εφαρμοστικών νομοθετημάτων
• με τροποποίηση με νόμο στη συνέχεια
• με προσφυγή κατά της συνταγματικότητας αυτών στα ελληνικά δικαστήρια
• με βομβαρδισμό της Κομισιόν με ερωτήσεις για το κατά πόσο συνάδουν ορισμένα μέτρα με το κοινοτικό κεκτημένο, ή με το πόσο παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα (βλ. ερώτηση της Σ.Ράπτη και σχετική απάντηση της Κομισιόν)

Και βέβαια, όπως έχουμε γράψει παλαιότερα, θα πρέπει να διερευνηθούν όλοι οι δυνατοί τρόποι για να δώσει η τρόικα εξηγήσεις στα ευρωπαϊκά ή διεθνή όργανα, τόσο για τις αποτυχημένες προβλέψεις της, όσο και για τη διάλυση του κοινωνικού ιστού της χώρας. Είναι καιρός η χώρα μας να περάσει στην αντεπίθεση.