Σάββατο 28 Φεβρουαρίου 2015

Από τη δημιουργική λογιστική στη δημιουργική... ασάφεια!

Μόνο στη χώρα που άνθισε η φιλοσοφία θα ταίριαζε μια τέτοια συμφωνία (του Eurogroup) που μόνο λίγων ημερών και επιδέχεται πολλαπλών συζητήσεων και ερμηνείων εντός και εκτός των τειχών. Οι περισσότεροι μπορούν να είναι ταυτόχρονα ευχαριστημένοι και δυσαρεστημένοι με αυτή, η πλέον πρόσφατη δε συζήτηση έχει να κάνει με το αν πρέπει να κυρωθεί από την ελληνική Βουλή (αδιάφορο τι πράττουν τα Κοινοβούλια των Δανειστών). Η οποία, συζήτηση, σχετίζεται με το φιλοσοφικό, επίσης, ερώτημα του κατά πόσο η εν λόγω συμφωνία αποτελεί μόνο επέκταση της δανειακής Σύμβασης ή και του Μνημονίου, και άρα επαναφέρει μια παλαιότερη διαμάχη σχετικά με το αδιάσπαστο του Μνημονίου και τη δανειακής σύμβασης. Το σίγουρο είναι ότι η συμφωνία απλά παρέχει συμβατικό χρόνο, δηλαδή τρόπον τινά θεσμικό πλαίσιο, στην Κυβέρνηση, και ιδίως στο τραπεζικό σύστημα, ώστε να μην θεωρηθεί ότι βρισκόμαστε εκτός (χρηματοδοτικού) προγράμματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, κυρίως για το τραπεζικό σύστημα. Είναι προφανές ότι ναι μεν μπορεί να "τρέχει" ο χρόνος της τετράμηνης παράτασης της δανειακής σύμβασης, εκταμίευση, όμως, δεν πρόκειται να γίνει χωρίς θετική αξιολόγηση επί τη βάσει κοινά αποδεκτών μέτρων (λιτότητας). Άλλωστε εξ αρχής υποστήριζε η νεοεκλεγείσα Κυβέρνηση ότι δεν επιθυμούμε να λάβουμε την τελευταία δόση των 7 δισ., αφού σχεδόν εξ ολοκληρού προορίζεται για την αποπληρωμή των ίδιων των δανειστών.
Όπως σωστά έχει ειπωθεί, μόνο στην πράξη θα φανεί αν το Μνημόνιο (η λιτότητα) συνεχίζεται ή όχι. Μέσα από την υλοποίηση καίριων εξαγγελιών για την αύξηση του αφορολόγητου (για όλους), με αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από τον ΦΜΑΠ, από την αύξηση του κατώτατου μισθού, την επαναπρόσληψη απολυμένων ιδίως από ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, τη μερική σεισάχθεια για χρέη στο Δημόσιο (100 δόσεις) και τις Τράπεζες και τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Πολλά από αυτά είναι μάλιστα και αλληλοσυνδεόμενα και είναι βέβαιο ότι θα συναντήσουν τη λυσσαλέα αντίδραση ορισμένων εκ των πιστωτών, κυρίως των Γερμανών. Και πιο συγκεκριμένα:
Η εκρηκτική αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τα τελευταία χρόνια (με ρυθμό 1,2 δισ/μήνα) δεν οφείλεται, εν μέρει, στην άγρια φορολόγηση των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων; Είναι δυνατόν ένα ζευγάρι συνταξιούχων με εισόδημα 10.000 ευρώ να πληρώνει φόρο εισοδήματος, χαράτσι-ΕΝΦΙΑ και, ενδεχομένως, δόσεις στεγαστικού δανείου ή ενοίκια; Είναι δυνατόν ένας ελεύθερος επαγγελματίας με ζημίες ή πενιχρά εισοδήματα, λόγω κρίσης, να πληρώνει φόρο εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές για τεκμαρτά εισοδήματα; Πόσα χρόνια σπουδές στα καλύτερα οικονομικά Πανεπιστήμια χρειάζονται για να καταλάβει κανείς ότι όσοι τα βγάζουν δύσκολα πέρα, θα ικανοποιούν τις υποχρεώσεις τους με μια απόλυτη πλην λογική σειρά προτεραιότητας: διατροφή - στέγαση - εισφορές στο Δημόσιο - υποχρεώσεις στις Τράπεζες. Γιατί άραγε 1 στα 3 δάνεια των τραπεζών βρίσκονται στο κόκκινο;
Πολύς λόγος γίνεται, εξάλλου, για τον κατώτατο μισθό. Ότι η αύξησή του θα προκαλέσει πτώση της ανταγωνιστικότητας και αύξηση της ανεργίας... Τότε όμως, γιατί η μείωση του κατώτατου μισθού δεν έφερε συγκράτηση, αν όχι μείωση, της ανεργίας και αξιοσημείωτη αύξηση της ανταγωνιστικότητας; Μήπως επειδή, απλά, όταν κάποιος δεν μπορεί να ζήσει με τον πολύ χαμηλό κατώτατο μισθό, αναγκάζεται να εργάζεται υπερωρίες (το πιστοποίησε μόλις χθες η ΕΛΣΤΑΤ) ή να κάνει και δεύτερη δουλειά; Μήπως ο κατώτατος μισθός συνδέεται, τελικά, με αύξηση της ανεργίας, αφού πολύ απλά, η μία δουλειά δεν επαρκεί για να επιβιώσει καποιος με σχετική αξιοπρέπεια;
Και μήπως, τελικά, ο ανομολόγητος στόχος (ορισμένων εκ) των πιστωτριών χωρών ήταν η παράκαμψη των ευρωπαϊκών συνθηκών για τις εθνικές αρμοδιότητες άσκησης οικονομικής πολιτικής, η δημιουργία φθηνού εργατικού δυναμικού και η υποτίμηση των αξιών (κινητής και ακίνητης περιουσίας) στη χώρα μας;
Και κάτι τελευταίο: όταν ο αποπληθωρισμός χτύπησε την ευρωζώνη στο σύνολό της, η ΕΚΤ κινητοποιήθηκε άμεσα με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλαρωσής. Το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καθεστώς αποπληθωρισμού (σε όρους αποπληθωριστή ΑΕΠ) ήδη από το τέλος του 2012 δεν ανησύχησε ποτέ κανέναν στην Ε.Ε και την ευρωζώνη. Ούτε, βέβαια, το γεγονός ότι όλα τα προγράμματα προσαρμογής που επιβλήθηκαν μέσω της Τρόικας πέτυχαν μόνο στον περιορισμό του ελλείμματος, απέτυχαν όμως παταγωδώς σε όλους τους άλλους στόχους (χρέος δημόσιο και ιδιωτικό, ΑΕΠ, ανεργία). Γι' αυτήν την αποτυχία ποια αρχή και ποιος θεσμός μπορεί να αποζημιώσει τη χώρα μας;